Είτε μας αρέσει, είτε όχι, αυτή η περίοδος πατάει το ένα πόδι στα έθιμα του παγανισμού που πάνε πίσω στον χρόνο από την εποχή της αρχαιότητας για να ξορκίσουν τα πνεύματα και τις δυνάμεις της φύσης που έστεκαν εμπρός στον ανθρώπινο νου, παίρνοντας μορφή και υπόσταση, ως την ερμηνεία του χριστιανισμού που μετά την έκλυση των ηθών που προκαλούσε η λατρεία του φθαρτού, επέβαλε νηστεία και προσευχή για 40 ημέρες, έως ότου λυτρωθούν οι ψυχές των πιστών μέσα από την Ανάσταση του Κυρίου.
Αναρωτιέμαι γιατί εμείς οι άνθρωποι του 21ου αιώνα, θέλουμε να ντυθούμε μασκαράδες έστω και για μια φορά τον χρόνο. Τι ανάγκη μας καλύπτει η μεταμφίεση σε κάτι άλλο εκτός από της συνηθισμένης μας – κοινωνικής – εικόνας. Στην αρχαιότητα η μεταμφίεση εξυπηρετούσε τις ανάγκες του θεάματος που απέδιδε συγκεκριμένη ατμόσφαιρα και χαρακτήρες, που τα σκηνικά και κουστούμια οριοθετούσαν, πράγμα που ισχύει μέχρι τις μέρες μας. Στα χρόνια της Ευρωπαϊκής Αναγέννησης, η πόλη της Βενετίας φορούσε μανδύες και μάσκες που κάλυπταν τα εξωτερικά χαρακτηριστικά κάθε ατόμου, για να συμμετέχουν χωρίς συστολή στα ερωτικά παιχνίδια μεταξύ των φύλων και μεταξύ των τάξεων, δίχως αναγνώριση.
Στις χώρες της Λατινικής Αμερικής είναι γιορτή, του σώματος, του χορού, της γήινης υπόστασής μας, της χαράς της ζωής κατ’ επέκταση. Στην Ελλάδα, από τις Μπούλες και τους Γενίτσαρους στη Νάουσα, τον Βλάχικο Γάμο στη Στερεά Ελλάδα, το Πατρινό Καρναβάλι με τις ιταλικές επιρροές, φτάνουμε στα αποκριάτικα πάρτυ του σήμερα, στις γιορτές στις συνοικίες με συνοδεία γνωστών και χιλιοπαιγμένων εξωτικών σκοπών και τραγουδιών της δεκαετίας του 70 σε ντίσκο ρυθμούς.
Γιατί να ντυθείς Μασκαράς, λοιπόν. Μια καλή και αυθόρμητη απάντηση είναι γιατί το γουστάρεις, το κάνεις κέφι! Μια ακόμα, γιατί έτσι θέλει το έθιμο. Μια τρίτη, γιατί έτσι υποδύεσαι μια περσόνα που αλλιώς δεν θα είχες ευκαιρία να βγάλεις προς τα έξω, όλον τον υπόλοιπο χρόνο! Όποια και αν είναι η δικαιολογία σου να θες να συμμετέχεις με αυτοσχεδιασμούς ή περισσή φαντασία στα μασκαρέματα, θα πω ότι αν είσαι παιδί, που ακόμα οι συμβάσεις δεν έχουν στερέψει τη δημιουργική σου φαντασία, τότε για σένα είναι το πιο εύκολο να γίνεις ο ήρωας που πάντα ονειρευόσουν, φορώντας το κοστούμι ή τη στολή που θα σε κάνει να είσαι εσύ αυτό που ντύθηκες.
Ναι, το Καρναβάλι είναι για τα παιδιά, για τους νέους που με τον ενθουσιασμό και την παρόρμησή τους, ξεχειλίζουν από ενεργητικότητα και μεταφέρουν στο κοινό την ενέργειά τους, γιατί το διασκεδάζουν οι ίδιοι πρώτα απ’ όλα. Είναι για όσους δεν φοβούνται να «τσαλακώσουν» τη δημόσια εικόνα τους και να βγάλουν προς τα έξω έναν ανέμελο ή επιτηδευμένο εαυτό που προβάλλει τα μύχια της ψυχής τους, μέσα από τη μεταμφίεσή τους.
Δεν ξέρω πια, αν στα χρόνια των ανακατατάξεων που βιώνουμε, υπάρχει χώρος για να γιορτάζουμε το Καρναβάλι, εμείς οι σύγχρονοι «πολιτισμένοι» άνθρωποι των Δυτικών Κοινωνιών που μεταλλάσσονται σε μόρφωμα αυτού που ξέραμε μέχρι τώρα.
Δεν ξέρω τι γιορτάζουμε πλέον, για να είμαι ειλικρινής. Τη προσποίηση ότι γινόμαστε κάποιοι άλλοι γιατί το έθιμο το προστάζει, ή γιατί «δραπετεύουμε» μέσα από την υιοθέτηση μιας ταυτότητας πέραν από τους ρόλους που έχουμε αναλάβει σαν μέλη μιας πεπερασμένης κοινωνίας? Έστω και έτσι, το διασκεδάζουμε ή μήπως ψάχνουμε να βρούμε διεξόδους σε μια απαιτητική πραγματικότητα?
Μασκαράδες υπάρχουν, δυστυχώς, ανάμεσά μας πολλοί περισσότεροι από όσους επιτάσσει η Αποκριά. Μασκαράδες που με ή χωρίς προσωπείο, βγάζουν τον άλλο τους εαυτό για να κρύψουν ποιοι πραγματικά είναι για το δικό τους όφελος. Αυτοί οι μεταμφιεσμένοι, είναι εκείνοι που έχουν εκκολαφθεί από τα σπλάχνα μας, γιατί εμείς πρώτοι είμαστε που ψάχνουμε την έξοδο διαφυγής από τις συμβάσεις της ζωής μας και εκεί δεν ξέρω πόση διασκέδαση ή εξευτελισμός χωράει άμα τη διαπιστώσει των.
(στη φωτό ο Ταμτάκος Νταλικιέρης, η Υπερφυσική Μπέμπα και η Μις Πίγκυ, Απόκριες 2011)
Καλό Τριήμερο της Αποκριάς και Καλή Σαρακοστή,
Marialena
04.03.2011
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου